回頭是岸 – Hồi đầu thị ngạn
Ở đây Hồi là trở lại, Đầu là đầu, Thị là là, Ngạn là bờ. Hồi đầu thị ngạn chính là “quay đầu là bờ”, một câu thông dụng trong Đạo Phật.
Câu này vốn ở trong truyện Đạo Phật thời nhà Nguyên, Trung Quốc, tác phẩm có tên là 度柳翠 – Độ Liễu Thúy), kể về La Hán Nguyệt Minh (月明) độ kỹ nữ Liễu Thúy hướng theo Phật đạo.
“Người của tục thế luôn tranh cãi ngắn dài, luôn đánh nhau kiểu mi chết ta sống, trầm luân trong bể khổ vô biên. Nhưng chỉ cần biết tội, hối cải là về bỉ ngạn”
Ý “chỉ cần hối cải là về bỉ ngạn” chính dịch từ câu “hồi đầu thị ngạn”.
Cũng có câu là khổ hải vô biên (苦海無邊), hồi đầu thị ngạn (回頭是岸), sinh giả ký dã (生者寄也), tử giả quy dã (死者歸也), ý là tuy bể khổ vô bờ, nhưng chỉ cần quay đầu lại là sẽ về bỉ ngạn, sống chỉ là tạm, chết là trở về.
Ở đây, ta thấy dùng từ “bỉ ngạn”. Bỉ ngạn không phải là tên 1 loài hoa. Thế giới luân hồi đầy khổ đau bởi sinh lão bệnh tử, bởi tham dục, bởi sân si gọi là Thử ngạn (此岸), tức bờ bên này. Còn thế giới của giác ngộ, tự tại chẳng có khổ đau, ràng buộc thì gọi là Bỉ ngạn (彼岸), tức bờ bên kia.
Có người sẽ thắc mắc bờ bên kia là phải bơi đi mới đến, sao lại gọi là quay đầu, chẳng phải quay đầu là bờ bên này sao. Trong Đạo Phật có một khái niệm là phản bản quy chân (返本歸真), tức là vốn gốc ta ở nơi giác ngộ, vì sai lầm mà lao vào bể khổ, cứ bơi mãi không thôi, đến khi xa quá, bờ mê hoá gần, bờ giác hoá xa, thực ra quay về bờ giác mới là quay về bản chất chân thiện vốn có.
Cho nên quý nhân dân, phật tử nếu trót theo nhầm ma tăng, tu tập nhầm tà giáo, chỉ cần giác ngộ nhận ra, quay về bản chất, giữ gìn ngũ giới, tu theo bát chánh đạo là lại sớm về đường ngay nẻo thiện, công đức vô lượng.
Nam mô bổn sư đồng chí Thích Ca Mâu Ni Phật
