Đồng chí Thích Ca có dạy chúng ta ăn chay?

Hiện nay, người Việt ta thường hiểu ăn chay là chế độ ăn thuần thực vật, không sát sinh, và có nhiều nhầm lẫn cho rằng người tu hành phật giáo sẽ ăn chay thuần thực vật như vậy.

Nhưng trong Phật giáo, cơm chay là từ nói chệch đi của “cơm trai”. Theo Phạn ngữ Uposatha hay Upavasatha nghĩa gốc của nó là ăn không quá giờ ngọ, về sau được các nhà Phật học Đại thừa dịch là ăn không có thịt cá. Qua Trung Quốc được dịch là trai và Việt Nam dịch nghĩa là ăn chay từ chữ trai đó. Cơm trai là một khái niệm mang nhiều ý nghĩa trong Phật giáo. Nó không chỉ đơn thuần là một bữa cơm mà còn là biểu hiện của lòng thành kính, sự thanh tịnh và tinh thần tu tập của người Phật tử. 

Hiện nay, người ta hiểu cơm chai theo nhiều nghĩa:

• Cơm cúng dường: Cơm trai thường được hiểu là bữa cơm được chuẩn bị để cúng dường cho chư tăng, ni cô hoặc các vị thần linh. Đây là hành động thể hiện lòng thành kính và biết ơn của người Phật tử.
• Thức ăn chay: Trong một số trường hợp, cơm trai còn được hiểu là thức ăn chay, không sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Điều này tuy chưa chính xác nhưng phù hợp với phát nguyện ăn chay của nhiều người Phật tử.
• Bữa ăn thanh tịnh: Cơm trai còn mang ý nghĩa về sự thanh tịnh, tinh khiết trong tâm hồn. Khi dùng cơm trai, người ta thường niệm Phật, tụng kinh để tạo tâm thanh tịnh, hướng về điều thiện.

Các loại cơm trai:

• Trai phạn: Là bữa cơm cúng dường cho chư tăng, ni cô.
• Trai đàn: Là bữa cơm được chuẩn bị để cúng dường trong các nghi lễ cầu siêu, cầu an.
• Trai tịnh: Là việc ăn chay trong một thời gian nhất định để tu tập, thanh tịnh thân tâm.

Ý nghĩa sâu xa:

Việc cúng dường cơm trai không chỉ là một hành động mang tính nghi lễ mà còn thể hiện nhiều ý nghĩa sâu xa hơn:

• Tạo phước đức: Cúng dường cơm trai được xem là một cách để tạo phước đức, giúp cho tâm hồn được thanh tịnh, an lạc.
• Thể hiện lòng biết ơn: Cơm trai là cách để bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đã tạo điều kiện cho chúng ta được sống.
• Rèn luyện lòng từ bi: Qua việc cúng dường cơm trai, chúng ta rèn luyện lòng từ bi, bố thí, giúp đỡ những người khó khăn.

Quý nhân dân, Phật tử trong và ngoài chùa, khi dùng bữa không nên quá chú trọng vào việc thuần thực vật hay thuần thịt cá, mà nên thọ thực, thọ trai trong chánh niệm, tỉnh thức.